3:31 PM
" အေမရိကန္ ႏ္ိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးေဟာင္း ဟင္နရီကစ္ဆင္ဂ်ာနွင့္ စကားေျပာျခင္း "
ဟင္နရီကစ္ဆင္ဂ်ာရဲ့ အမည္အျပည့္အစံုက ဟင္နရီအဲလ္ဖရက္ကစ္ဆင္ဂ်ာ ျဖစ္ျပီး ၁၉၂၃၊ ေမလ(၂၇)ရက္ေန႔မွာေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။
မေဝးလွတဲ့ အေမရိကန္ သမိုင္းမွာ လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္ေက်ာ္ၾကားခဲ့တဲ့ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး၊ ၾသဇာၾကီးမားတဲ့ နိုင္ငံေရးသုခမိန္၊ ႏုိဘယ္လ္ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ စတ့ဲ ဂုဏ္ပုဒ္ေတြနဲ႔ ထင္ရွားတဲ့ ဟင္နရီကစ္ဆင္ဂ်ာဟာ ဂ်ာမန္ေသြးပါသူျဖစ္ပါတယ္။
သမၼတ ရစ္ခ်ဒ္ နစ္(က္)ဆန္နဲ႔ ဂ်ယ္ရယ္(လ္)ဖို႔(ဒ္)တို႔ လက္ထက္မွာ အမ်ိဳးသားလံုျခံဳေရးအၾကံေပး၊ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး စတဲ့ရာထူးတာဝန္ေတြ ကိုထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ ကစ္ဆင္ဂ်ာရဲ့ ႏိုင္ငံေရး ဒႆနေတြဟာ ေနာက္တက္လာတဲ့ အေမရိကန္သမၼတေတြနဲ႔ ကမာၻ႔ေခါင္းေဆာင္မ်ားစြာ အေပၚမွာပါ ၾသဇာသက္ေရာက္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
လက္ေတြ႔ခ်ဥ္းကပ္ေဆာင္ရြက္ေရးဝါဒီျဖစ္သူ ကစ္ဆင္ဂ်ာဟာ ၁၉၆၉ မွ ၁၉၇၇ အတြင္း ယူအက္(စ္)ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒအေပၚ မ်ားစြာ လႊမ္းမိုးခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။
အဆိုပါကာလအတြင္းမွာ ဆိုဗီယက္ယူနီယံနဲ႔ ဆက္ဆံေရးဆိုးဝါးေနျခင္းကို ျပဳျပင္ဖို႔ ၾကိဳးပမ္းခဲ့သလုိ တရုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ တခါးဖြင့္ဆက္ဆံေရးမွာလည္း ဦးေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။
ပဲရစ္ျငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီမႈ ေပၚေပါက္လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျပီး ဗီယက္နမ္စစ္ပြဲမွာ အေမရိကန္ပါဝင္မႈကို အဆံုးသတ္ေစခဲ့ပါတယ္။
ကေမာၻဒီးယားကို ဗံုးၾကဲခဲ့တဲ့ကိစၥအပါအဝင္ အဲဒီေခတ္ အေမရိကန္မူဝါဒ အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ အျငင္းပြားစရာေတြရွိေနဆဲပါ။
ႏိုင္ငံတကာ အၾကံေပးအဖြဲ႔အစည္းအျဖစ္တည္ေထာင္ထားတဲ့ ကစ္ဆင္ဂ်ာအဖြ႔ဲအစည္းမွာ အၾကီးအကဲအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ ေနဆဲျဖစ္ျပီး၊ ဒီေန႔အထိ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ ပံုရိပ္တစ္ခုျဖစ္ေနဆဲလို႔ဆိုရမယ့္ ဟင္နရီကစ္ဆင္ဂ်ာကို တိုင္း(မ္)သတင္းေထာက္ ဘယ္လင္ဒါ လပ္(စ္)ကြမ္း ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းထားတဲ့ အင္တာဗ်ဴးကို တင္ဆက္လိုက္ပါတယ္။
ေမး။ ။အေမရိကဟာ တရုတ္ကိုေၾကာက္သင့္ပါသလား။
ေျဖ။ ။အေမရိကဟာ တရုတ္ကို နားလည္သေဘာေပါက္ဖို႔ပဲ လုိပါတယ္။ ေၾကာက္ဖို႔မလုိပါဘူး။
ေမး။ ။ဘာေၾကာင့္လဲ။
ေျဖ။ ။တရုတ္နဲ႔ယူအက္(စ္)ဟာ တစံုတရာေသာ ကိုယ္စီတိမ္းညြတ္မႈေတြေၾကာင့္ တစ္နိုင္ငံနဲ႔တစ္နိုင္ငံ ေၾကာက္ေနၾကတယ္။
ယူအက္(စ္)က တရုတ္ကိုစစ္အင္အားနဲ႔ ဝိုင္းထားမွာကို တရုတ္ကေၾကာက္တယ္။
တရုတ္က အာရွကိုလႊမ္းမုိးထားျပီး ယူအက္(စ္)ကို အာရွကေနကန္ထုတ္မွာကို ယူအက္(စ္)ကေၾကာက္တယ္။
အလုပ္အတူတူတြဲလုပ္ျပီး ပူေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈနဲ႔ မိသားစုအဖြဲ႔အစည္းဆန္ဆန္ ခံစားမႈမ်ိဳးရရွိေစမယ့္ ႏွစ္နုိင္ငံစလံုးပါဝင္နိုင္မယ့္ ပေရာဂ်က္ေတြ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္တယ္။
သို႔မွသာ မဟာဗ်ဴဟာအရ ထိပ္တုိက္ေတြ႔ဆံုေရးဆိုတာထက္ ထူျခားျပီးလက္ေတြ႔က်က်ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ႔ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ ထိပ္တိုက္ေတြ႔ဆံုတာမ်ိဳး ျဖစ္လာလိမ့္မယ္။
ေမး။ ။ခင္ဗ်ားရဲ့ ‘စိနေဗဒ’ (On China) စာအုပ္အရဆိုရင္ နိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အေမရိကရဲ့ လက္ဦးမႈရယူေရး မူဝါဒထက္ တရုတ္ရဲ့ စိတ္ရွည္သည္းခံေရးလမ္းေၾကာင္းကို ခင္ဗ်ားပုိျပီး အာရံုက်တယ္ထင္တယ္။
ေျဖ။ ။ဒီလိုမဟုတ္ဘူးဗ်။ ကၽြန္ေတာ္ေျပာခ်င္တာက သမိုင္းေၾကာင္းအရ အေမရိကန္ေတြဟာ ျပႆနာအေတာ္မ်ားမ်ားကို ေျဖရွင္းနိုင္တာေတြ႔ရတယ္။
ျပႆနာတစ္ရပ္ေပၚလာတိုင္း ဒီျပႆနာကို ေျဖရွင္းနိုင္တယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တု႔ိေတြးတယ္။ အဲဒီေနာက္ေျပလည္မႈရသြားတယ္။
ဒါက တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းပဲမွန္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔သမိုင္းက တိုေတာင္းျပီး အရမ္းကိုေအာင္ျမင္ခဲ့လို႔ပဲ။
တရုတ္သမိုင္းက ႏွစ္ေထာင္ခ်ီရွိျပီး ျပႆနာတစ္ခုၾကံဳတိုင္း သူတို႔စိတ္ထဲမွာ အေျဖမရွိဘူးလို႔ ေတြးထင္ၾကတယ္။
တရုတ္ေတြအတြက္ သမိုင္းဆိုတာ ရွင္သန္ေနတဲ႔အရွိတရား ျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ အေတြးအေခၚ ဒႆနပိုင္းဆိုင္ရာ ျခားနားခ်က္ပဲ။
ဒီလိုေျပာတာက တန္ဖိုးထားမႈဆိုင္ရာ စံႏႈန္းေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ျပီး ေျပာတာေတာ့မဟုတ္ဘူးေပါ့ဗ်ာ။
ေမး။ ။တရုတ္ျပည္အေပၚ အေကာင္းျမင္သေဘာထားရွိတာဟာ တရုတ္အစိုးရအတြက္ လုပ္ကိုင္ေနတဲ႔ ခင္ဗ်ားရဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေၾကာင့္လား။
ေျဖ။ ။ဘယ္ေနရာမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္အစိုးရကိုမဆို စီးပြားေရးမိတ္ဖက္လို ကၽြန္ေတာ္တို႔ သေဘာမထားဘူး။
တရုတ္ရင္းျမစ္ေတြက ဒါမွမဟုတ္ တရုတ္အစိုးရဆီက ကၽြန္ေတာ္တို႔ေငြေၾကး ရယူျခင္းမရွိပါဘူး။
ေမး။ ။အာရပ္ေႏြဦး (Arab Spring) လို႔ေခၚတဲ႔ အာရပ္ကမာၻရဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြဟာ အေပါင္းလကၡဏာ ေဆာင္တယ္လို႔ျမင္ပါသလား။
ေျဖ။ ။ဒီအံုၾကြမႈေတြဟာ အင္အားျပင္းထန္တဲ့ သမိုင္းဝင္ျဖစ္ရပ္ၾကီးတစ္ခုပါပဲ။
ခုခ်ိန္မွာ တကယ့္ဒီမိုကေရစီေတာ္လွန္ေရးတစ္ရပ္ လို႔ေတာ့မေျပာနိုင္ေသးဘူး။
ဇာတ္ဝင္ခန္းငါးခုပါ ျပဇာတ္တစ္ပုဒ္ရဲ့ ပထမဆုံးဇာတ္ဝင္ခန္းရဲ့ ပထမဆုံးျပကြက္အဆင့္မွာပဲ ရွိေသးတဲ့ အာရပ္ေတာ္လွန္ေရးကို တျဖည္းျဖည္း ဒီမိုကေရစီအသြင္ ကူးေျပာင္းေရး ျဖစ္လာေအာင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘယ္လိုကူညီေပးနိုင္မလဲ။ အဲဒါက ကၽြန္ေတာ္တို႔အတြက္ ပစၥကၡစိန္ေခၚမႈပဲ။
ေမး။ ။ျပည္ပကဝင္ေရာက္ ကူညီမႈမပါဘဲ အဲဒီေဒသမွာ အစိုးရအေျပာင္းအလဲ ျဖစ္နိုင္တယ္ဆိုရင္ အီရတ္ကိစၥမွာ ယူအက္(စ္)အေနနဲ႔ ေနာက္ထပ္ႏွစ္အနည္းငယ္ ေစာင့္ခဲ့ဖို႔ေကာင္းတယ္လို႔ ခင္ဗ်ားထင္ပါသလား။
ေျဖ။ ။အီရတ္အေပၚစစ္ေရးအရ အေရးယူတာကို ကၽြန္ေတာ္ေထာက္ခံခဲ့တယ္။ ကြန္ဂရက္ရဲ့ ငါးပံုေလးပံုကလဲ ေထာက္ခံခဲ့တာပဲ။ ခုေတာ့ သူတို႔ေမ့သြားျပီေပါ့ဗ်ာ။
ေယဘုယ်အားျဖင့္ စစ္အင္အားသံုးျပီး အစိုးရအေျပာင္းအလဲ ေဖာ္ေဆာင္နိုင္မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ မယံုၾကည္ဘူး။ သို႔နွင့္တိုင္ ထူးျခားတဲ့ အေျခအေနေတြမွာေတာ့ အျမဲတမ္း ခ်ိန္ဆျပီးလုပ္ဖို႔ လိုလိမ့္မယ္။
ေမး။ ။ဒါဆုိရင္ အခုေရာဘယ္လိုလဲ။
ေျဖ။ ။အီရတ္ဟာ ေဒသတြင္းမွာ ကိုယ္စားလွယ္အစိုးရတစ္ရပ္ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ တစ္ခုတည္းေသာနိုင္ငံ ျဖစ္သြားျပီလို႔ ေျပာနိုင္ေကာင္း ေျပာနိုင္ပါလိမ့္မယ္။
ဒီအေနအထားကိုရဖို႔ ဆယ္ႏွစ္ေလာက္တိုက္ေနရမယ္ဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္ေထာက္ခံလားလို႔ ေမးခဲ့ရင္ေတာ့ မေထာက္ခံဘူးလို႔ ေျပာခဲ့မွာေပါ့ဗ်ာ။
ေမး။ ။ယူအက္(စ္)အေနနဲ႔ နိုင္ငံတကာရာဇဝတ္ခံုရုံး(ICC) မဝင္တာဟာ ခင္ဗ်ားအပါအဝင္ ယခင္နိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးေဟာင္းေတြ ဥပေဒအရ အေရးယူခံရမွာ စိုးလို႔လား။
ေျဖ။ ။ကၽြန္ေတာ္တို႔ အိုင္စီစီ အဖြဲ႔မဝင္ရျခင္းရဲ့အေၾကာင္းရင္းကို ေျပာရမယ္ဆိုရင္ အဲဒီမွာ လုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့ နိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားက ဥပေဒေရးရာတာဝန္ရွိသူေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ နိုင္ငံတကာေရးရာေတြကို ေကာင္းစြာ နားလည္သူေတြမဟုတ္လို႔ပဲ။
အိုင္စီစီကို ကၽြန္ေတာ္သိပ္သေဘာမေတြ႔ပါဘူး။ သို႔ေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ့္ကုိယ္ေရးကိုယ္တာအတြက္ ေၾကာက္စိတ္ရွိဖုိ႔ဆိုတာေတာ့ သိပ္ကိုေဝးလြန္းပါတယ္။
ေမး။ ။ခင္ဗ်ားနာမည္ရဲ့ေရွ႔ဆံုးမွာ ဟိန္႔(ဇ္)နဲ႔စျပီး ေခၚတြင္ဖို႔ ဆႏၵရွိဘူးသလား။
ေျဖ။ ။တစ္ခါမွမရွိဘူး။
ေမး။ ။မြန္တီပိုင္သြန္ ကေန ေဘာ့(ဘ္)ဒီလန္အထိ ခင္ဗ်ားအေၾကာင္း သီခ်င္းေတြေရးဖြဲ႔သီဆုိၾကတယ္။ ခင္ဗ်ားအၾကိဳက္ဆံုး တစ္ပုဒ္ေလာက္ရွိရင္ ေျပာျပပါလား။
ေျဖ - ကၽြန္ေတာ္ေျပာရင္ ခင္ဗ်ားအံ့ၾသသြားမလား။ ကၽြန္ေတာ္အဲဒါေတြ လံုးဝမသိဘူးဗ်။
မင္းသက္စံ
Ref: TIME Magazine, June 06, 2011
Posted in: 
Posts
0 comments:
Post a Comment